IMG 1538aDo Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce zawitał kolejny gość – dyplomata, wieloletni konsul Polski w Stanach Zjednoczonych, pisarz Mariusz M. Brymora.

Odwiedził on Muzeum w ramach cyklu spotkań „Akademia Polonijna”. Tym razem widzowie, którzy przybyli licznie na spotkanie, mogli posłuchać opowieści nie tylko o życiu konsula, ale i o stu latach stosunków dyplomatycznych obydwóch państw, jak również poznać nazwiska znanych Amerykanów, których rodzice byli Polakami.

Mariusz M. Brymora to autor niedawno wydanej książki „One Hundred Years of Polish Diplomatic Presence in the United States: 1919-2019” (Wyd. Bosz, 2019), która powstała przy wsparciu Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. Nie jest to jedyna pozycja jego pióra, wcześniej opublikował m.in. historię ambasady polskiej w Waszyngtonie („Embassy of the Republic of Poland in Washington D. C.”, Washington, 2009) oraz historię czterystu lat bytności Polaków w Ameryce („400 Years of Polish Immigrants in America”, Washington).

Najnowsza książka opowiada dzieje dyplomacji polskiej na przestrzeni ostatnich stu lat. Z kart publikacji dowiedzieć się można o początkach misji dyplomatycznej, kiedy to formułowano państwo Polskie (po ponad 120 latach nieobecności na mapach świata), w tym także o problemach jakie stanęły przed pierwszymi rządowymi przedstawicielami kraju. Ponadto autor opowiada historie palcówek polskich w Ameryce, w tym konsulatu w Los Angeles, Huston czy Nowym Jorku. Publikacja urozmaicona jest zdjęciami, tak archiwalnymi, jak i współczesnymi. Część historii zapisanych na kartach książki to osobiste doświadczenia Mariusza M. Brymory, który ukończył anglistykę na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, pracował jako radny i wiceprezydent w rodzinnym Radomiu, aby ostatecznie wstąpić do służby dyplomatycznej, w której pracuje do dziś. Jego kariera dyplomatyczna rozpoczęła się w Chicago, gdzie piastował stanowisko zastępcy konsula generalnego (1999–2003), dalej odpowiadał za wydział ds. Kultury, Nauki i Informacji w Ambasadzie w Waszyngtonie (2005-2009), był również Konsulem Generalnym w Los Angeles (2013-2017). Obecnie pracuje w Warszawie w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.

Jak wspomina w swojej książce, którą promował podczas piątkowego spotkania w Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce: „Dość często w Ameryce zdajesz sobie sprawę, że musisz mówić rzeczy, które są dla ciebie oczywiste, ale zupełnie nieznane słuchaczom. Książka „Sto lat obecności polskiej dyplomacji w Stanach Zjednoczonych w latach: 1919-2019” ma na celu uczczenie stulecia polsko-amerykańskich stosunków dyplomatycznych, ale także podzielenie się z narodem amerykańskim tym, co my, Polacy, znamy zbyt dobrze”. Tego typu opowieści można było usłyszeć w salach wareckiego muzeum. I tak np. Konsul nakreślił obraz procedur i działań związanych z wizytą prezydenta Polski w Stanach Zjednoczonych, której był bezpośrednim uczestnikiem. Opowiedział historię, kiedy to lekarza odpowiedzialny za wizytę, musiał zbiegać po schodach w hotelu, ponieważ zbyt późno wyszedł z pokoju i ochrona nie pozwoliła mu skorzystać z windy. Powód był prosty – procedury. Winda w tym czasie była już gotowa na przyjęcie najważniejszego gościa, czyli prezydenta. Z przygotowań do tej wizyty Mariuszowi M. Brymorze zapadła również w pamięć historia o przygotowaniu lądowiska dla helikoptera, które zostało zabezpieczone pierścieniami z ciasno ustawionych żółtych szkolnych autobusów.

Konsul opowiadał publiczności również o sposobach na zainteresowanie Amerykanów Polską. Jednym z nich były (zebrane również w formie książki) opowieści o znanych Amerykanach, którzy z pochodzenia są Polakami. Mariusz M. Brymora odnalazł wiele ważnych osobistości, w tym słynną biznesmenkę, prowadzącą w Ameryce popularne programy telewizyjne – Marthę Stewart, czy jednego z najważniejszych trenerów amerykańskich – Mike’a Krzyżewskiego, zwanego „Coach K”. Te i inne postaci uważane za Amerykanów i kształtujące tamtejsze społeczeństwo oraz państwo, to z pochodzenia Polacy, którzy przyznają się do swoich korzeni, a często używają też języka przodków.

W związku z tym, że spotkanie w Warce obywało się wokół najnowszej książki Mariusza M. Brymory, autor wspominał również o historii sprzed wieku. Między innymi podkreślił rolę jaką odegrał Ignacy Jan Paderewski, którego nazwał osobistym mentorem. Przypominał zasługi kompozytora, który dzięki swojemu urokowi i znajomościom miał niezmierny wpływ na doradców prezydenta Wilsona, dzięki czemu Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku. To Paderewski był niejako autorem trzynastego punktu deklaracji przedstawionej przed Kongresem Stanów Zjednoczonych, 8 stycznia 1918 roku. To tam Prezydent Ameryki zawarł warunki do traktatów pokojowych kończących I wojnę światową. Wśród licznych ustaleń, było to najważniejsze dla Polaków: „Stworzenie niepodległego państwa polskiego na terytoriach zamieszkanych przez ludność bezsprzecznie polską, z wolnym dostępem do morza, niepodległością polityczną, gospodarczą, integralność terytoriów tego państwa ma być zagwarantowana przez konwencję międzynarodową”.

Rozmowę z konsulem poprowadziła dr Iwona Świątczak-Wasilewska – amerykanistka, wykładowczyni akademicka, która niezwykle dociekliwie dopytywała dyplomatę nie tylko o jego codzienność na placówkach, czy działalność publicystyczną, ale i o to co Polacy i Amerykanie czerpią z wielokulturowości i co najbardziej Mariusz M. Brymora ceni w Amerykanach.

Te i inne opowieści wieloletniego pracownika dyplomacji w Stanach Zjednoczonych wybrzmiały w sali Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce w ramach cyklicznych spotkań zatytułowanych „Akademia Polonijna”. Już niebawem – 13 grudnia 2019 roku o 18:00 – będzie można posłuchać historii o żołnierzach Generała Andersa, a dokładniej o artystach, który znaleźli się w szeregach słynnej armii i walczyli u boku wybitnego dowódcy na frontach II wojny światowej, aby potem żyć na emigracji i tęsknić za wolną Polską. W rocznicę wprowadzenia w Polsce Stanu Wojennego postaci dotknięte przez historię przedstawi Prof. zw. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz – historyk sztuki i wieloletni badacz polskich dziejów na emigracji.

A. Śmiechowska