Wernisaż wystawy „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”

16 września została uroczyście otwarta wystawa „Ramię krzep – Ojczyźnie służ. 135 rocznica powstania sokolstwa w Ameryce”, zrealizowana przez Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej pod honorowym patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy. Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego jest partnerem wystawy, której główny cel to przybliżenie jak najszerszemu gronu odbiorców historii Sokolstwa Polskiego Ameryce - jednej z najbardziej zasłużonych organizacji polonijnych w USA.

Na ekspozycji zaprezentowane zostały cenne dokumenty i muzealia przypominające dzieje organizacji i jej wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r. Wystawa ukazuje założenia ideowe organizacji, łączące sprawność fizyczną z kształtowaniem świadomości narodowej wśród Polonii amerykańskiej, wyrażające się w haśle „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”. W latach 1918–1920 do tworzonej we Francji armii gen. Hallera, a następnie do Polski przybyło około 5-6 tys. ochotników – członków struktur Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Wzięli oni udział w wykuwaniu i obronie polskiej niepodległości. W Sokolstwie swoją przygodę ze sportem rozpoczynało także wielu sportowców o światowej sławie, jak np.: czterokrotny mistrz świata w boksie Stanisław Kiecal, jeden z najbardziej znanych i utalentowanych baseballistów wszechczasów, zawodnik St. Louis Cardinals, Stan Musial, czy lekkoatletka i czternastokrotna mistrzyni świata Stanisława Walasiewicz.

Na wernisażu powitała Gości Iwona Stefaniak, dyrektorka Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego. Następnie, przewodniczący Kolegium IPN profesor Tadeusz Wolsza odczytał list Marszałek Sejmu RP - Elżbiety Witek. Listy do uczestników wernisażu skierowali również: Marszałek Senatu RP Tomasz Grodzki, minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński oraz marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik.

Prezes IPN dr Karol Nawrocki podczas przemówienia podkreślał historyczne znaczenie i zasługi Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce w odzyskaniu przez Polskę niepodległości oraz kultywowaniu tradycji narodowych. Podziękował także za zaufanie okazane Instytutowi Pamięci Narodowej przez tę organizację, czego wyrazem było przekazanie zbiorów Sokolstwa z Pittsburgha do Archiwum IPN.

Na wernisażu głos zabrał również gość honorowy - Timothy Kuzma - prezes Polish Falcons of America. Przypomniał on dzieje Sokolstwa Polskiego w Ameryce oraz podziękował za przejęcie i zabezpieczenie przez IPN cennej kolekcji, dziękował także wszystkim zaangażowanym w organizację wystawy.

Dyrektorka Archiwum IPN Marzena Kruk, podkreślała w swoim wystąpieniu unikatowość zbiorów, wyrażając nadzieję, że przygotowana ekspozycja przyczyni się do zgłębiania wiedzy o historii organizacji i zasługach jej członków w budowaniu patriotycznych postaw wśród emigracji w Ameryce. Dziękowała wszystkim partnerom, realizatorom oraz całemu zespołowi historyków i konserwatorów IPN, którzy przygotowywali ekspozycję.
Wernisaż uświetnił występ Moniki Kuczery i Zuzanny Całki, które wykonały utwory Ignacego Jana Paderewskiego. Uczennica V klasy Liceum Ogólnokształcącego im. Piotra Wysockiego w Warce, Weronika Mućka, zadeklamowała wiersz „Pieśni sokołów polskich w Ameryce” autorstwa Marii Konopnickiej, honorowej członkini Sokolstwa.

Na zakończenie wydarzenia, w myśl sokolego hasła „w zdrowym ciele - zdrowy duch" odbyły się pokazy gimnastyki tria akrobatycznego KET z Ropczyc, finalistek programu Mam Talent, reprezentantek kadry narodowej i aktualnych Mistrzyń Polski, których trenerką jest wychowanka Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” pani Regina Małek oraz pokaz akrobatyki powietrznej w wykonaniu Aleksandry Szczypek z Elite Talent Club, finalistki programu Mam Talent, wychowanki Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie, byłej reprezentantki Polski, wielokrotnej medalistki Mistrzostw Polski i turniejów międzynarodowych w akrobatyce sportowej.
Na terenie miła miejsce piknik historyczno-edukacyjny, skierowany w szczególności do młodzieży szkolnej. Były pokazy broni Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Lublinie, zrzeszonego w ogólnopolskim Związku Towarzystw Gimnastycznych, konkursy historyczne, gry i zabawy dla najmłodszych.

Jeszcze raz serdecznie dziękujemy Archiwum IPN za zaufanie, jakim obdarzyli Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce. Zapraszamy do zwiedzania wystawy, która będzie czynna do 31 marca 2023 r.

Listy skierowane do Organizatorów wystawy i wernisażu

Fot. Rafał Donica